Τετάρτη 29 Νοεμβρίου 2017

Δύο κίνδυνοι στο εγχείρημα για το θαλάσσιο μέτωπο της Θεσσαλονίκης

(δημοσιεύτηκε στον ιστότοπο voria.gr στις 28/11/2017 )

 
Μετά την πετυχημένη ημερίδα της Παρασκευής που μας πέρασε, η «Ριβιέρα» της Θεσσαλονίκης δεν είναι πλέον ένα ρομαντικό αφήγημα. Είναι μία ανοιχτή πρόταση προς υλοποίηση που φαίνεται πως ήδη προκαλεί ενδιαφέρον χρηματοδότησης σύμφωνα τουλάχιστον με τα όσο υποστηρίχτηκαν από τον εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ)

Θα είναι άραγε τόσο εύκολη η συζήτηση και η υλοποίηση της πρότασης;

Φυσικά και όχι.

Αφού καθίσει η «σκόνη» των εντυπώσεων και του ανταγωνισμού σχετικά τόσο με την πατρότητα του εγχειρήματος, όσο και με το ποιος είναι ο αναγκαίος φορέας υλοποίησης, θα πρέπει να διασφαλίσουμε ότι η γνώριμη σε όλους τακτική να συζητάμε πολύ αλλά να κάνουμε πολύ λιγότερα σε αυτή την πόλη, αυτή την φορά δε θα επαναληφθεί. Ο βασικός κίνδυνος να μπούμε σε μια τέτοια δίνη ατέρμονων συζητήσεων είναι διττός.

Από την μία έχουμε να αντιμετωπίσουμε τον εχθρό της γραφειοκρατίας και του μακρινού χρονικού ορίζοντα που χρειάζεται ώστε να επέλθει η θεσμική θωράκιση του εγχειρήματος που έχει να κάνει τουλάχιστον με την προέγκριση του Ειδικού Χωρικού Σχεδίου (ΕΧΣ). Θυμίζω ότι σύμφωνα με την ισχύουσα πολεοδομική νομοθεσία και ειδικότερα με τον Ν.4269/2014 (ΧΩΠΟΜΕ) αλλά και με τον νέο νόμο που τον αντικατέστησε, το μοναδικό εργαλείο που μπορεί να παράσχει θεσμική κάλυψη και πλήρη προστασία για το σύνολο των προτεινόμενων ρυθμίσεων και των αλληλεξαρτήσεων μεταξύ τους, είναι το Ειδικό Χωρικό Σχέδιο (ΕΧΣ) του άρθρου 8 του Ν.4269/2014. Τα ΕΧΣ καταρτίζονται «για τη χωρική οργάνωση και ανάπτυξη περιοχών ανεξαρτήτως διοικητικών ορίων που μπορεί να λειτουργήσουν ως υποδοχείς σχεδίων, έργων και προγραμμάτων υπερτοπικής κλίμακας ή στρατηγικής σημασίας ή για τις οποίες απαιτείται ειδική ρύθμιση των χρήσεων γης και των λοιπών όρων ανάπτυξής τους».

Ο άλλος κίνδυνος έχει να κάνει με την κακοδαιμονία της ανούσιας πολιτικής αντιπαράθεσης που ενίοτε ξεκινάει χωρίς ιδιαίτερο λόγο. Το παραλιακό μέτωπο είναι άριστη προεκλογική μακέτα για κάθε Δήμο αλλά και για την Περιφέρεια. Οι επόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές θα έχουν προθέσεις υποψήφιων Δημάρχων που σίγουρα θα σχετίζονται με το θέμα. Θα ήταν ευτύχημα να είχαμε μία προέγκριση του Ειδικού Χωρικού Σχεδίου μέσα στο 2019.

Αν ξεπεράσουμε όμως τους παραπάνω κινδύνους και άλλους που ίσως προκύψουν από τον αναγκαίο χρόνο που χρειάζεται το εγχείρημα και από την προσπάθεια να μπει τάξη στα όποια συμφέροντα και αφού υποδεχτούμε ομαλά την αναγκαία μητροπολιτική προσέγγιση, ο δρόμος παραμένει μακρύς και απαιτητικός. Στα πλαίσια της ωρίμανσης θα χρειαστεί η εκπόνηση πολλών μελετών πολεοδομικών και άλλων και θα καταγραφεί η ανάγκη δράσεων και ενεργειών που θα έχουν ως σκοπό να υποστηρίξουν με τα αποτελέσματα τους και τα δεδομένα τους την επιδιωκόμενη συνολική στοχοθεσία.

Η αίσθηση πολλών είναι πως κάτι τόσο μεγαλόπνοο θα «ξεθυμάνει» με τον καιρό και πως τα μεγάλα προβλήματα χωροταξίας και ιδιοκτησιακού πολυκερματισμού δεν θα επιτρέψουν την απροσπέλαστη πρόσβαση σε ένα ενιαίο παραλιακό μέτωπο. Η «πόλη» που μπορεί να περηφανεύεται ότι είναι μοναδική, είναι η ίδια «πόλη» που κατάφερε να μην έχει ψηφισμένο ρυθμιστικό σχέδιο. Δεν υπάρχει άλλος καιρός για χάσιμο. Μετά από μακροχρόνιο λήθαργο είναι ώριμες οι συνθήκες να προχωρήσουμε σε ένα οραματικό και απαιτητικό σχεδιασμό της ταυτότητας της πόλης μας για τα επόμενα πολλά χρόνια. Κάτι κινείται επιτέλους και ήρθε η ώρα να τρέξουμε. Ας το πράξουμε χωρίς προσωπικές πολιτικές ατζέντες και κοιτώντας μόνο μπροστά.

Πάρης Τσογκαρλίδης
MSc in Engineering Economic Systems & Operations Research, Stanford University.
Πρώην Αντιδήμαρχος Τεχνικών Υπηρεσιών & Πολεοδομίας Δήμου Πυλαίας Χορτιάτη. Επενδυτικός Σύμβουλος & Ηλεκτρολόγος Μηχανικός.